Chuyện đời lính

Phần 70
Tôi nhớ chính xác là vào tầm tháng 3 âm lịch, hôm đó là tết Thanh Minh năm 1997 của người Trung Quốc, khi đó tôi đang ở Lãnh Thuỷ Than – Vĩnh Châu, nơi đó tiếp giáp với Nhạc Dương tỉnh Hồ Nam.

Vào buổi chiều muộn khi tôi đang ngồi câu cá ở bên hồ Lâu Các thì anh T. Một người anh đáng kính, đã chạy ra gọi tôi, Mau theo anh, anh chở tôi trên chiếc xe đạp khung sườn ngang cao nghêu có cái chuông to bằng nửa quả dừa đằng trước mà dân ở đó hay dùng, chạy dọc theo con đường làng Thị Lâu… lúc đó trời gần tối và thấy anh rất vội vàng, và có vẻ như tìm kiếm ai, nên tôi không dám hỏi anh câu nào, chỉ quẳng chiếc cần câu vào bụi cây liễu rồi lên xe anh chở.

Hai anh em cứ đèo nhau chạy ra tận chân đập là hết bìa làng, anh chỉ nháo nhác như tìm kiếm gì đó chứ chúng tôi không biết hỏi ai do dân ở đó nói tiếng Cám – một ngôn ngữ địa phương của họ mà chúng tôi không hiểu nhiều lắm – cuối cùng tới cả gần chục cây số thì hai anh em dừng lại khi ánh nắng đã tắt hẳn và con đường vắt qua cánh đồng mờ mịt vào thung lũng chẳng còn bóng người nào…

Tới lúc đó tôi mới hỏi anh, Anh tìm gì thế?

– Anh vừa nghe nói có người bán dao đi qua làng, chạy ra gọi em cùng đuổi theo đây… tiếc quá, không gặp họ rồi!

…

Thú thực, lúc đó tôi lần đầu nghe tới người bán dao dạo này, chứ trước đó chỉ nghe nói tới người bán đá lửa và chỉ thêu rong thôi chứ chưa nghe và chưa biết tới người bán dao rong…

Sau này tìm hiểu thêm từ nhiều người già, tôi mới biết thêm vài thông tin, chắc có lẽ anh tôi đã từng nghe và biết những câu chuyện kỳ lạ từ những người bán dao rong này nên anh mới vội vàng đuổi theo và kiếm tìm như vậy, và cho tới tận bây giờ anh vẫn tiếc nuối khi hôm đó chúng tôi không gặp những con người kỳ lạ đó.

Chỉ thời gian gần đây khi mọi câu chuyện lạ kỳ được tung lên trên mạng thông tin internet thì những câu chuyện về những người bán dao dạo ở TQ ngày xưa được nhiều người trên thế giới biết tới, còn ở tại nơi đó thì ở những vùng nông thôn xa xôi nhiều người có tuổi hẳn không xa lạ.

Đây không phải câu chuyện ma quỷ hay tâm linh rùng rợn gì đó, nhưng với cá nhân tôi thì qua lời kể từ miệng những người già đáng kính, nó thật kỳ bí và lạ lùng. Tôi tiếc rằng chưa một lần được nhìn thấy những người bán dao kỳ lạ đó ngoài đời thực, hay thậm chí là ngôi mộ của họ…

Những người già kể lại rằng, những người bán dao này xuất hiện từ rất lâu đời ở TQ, nhưng gần như chẳng ai biết gốc tích họ ở đâu, có chăng chỉ nghe qua thổ ngữ thì chỉ đoán họ là người địa phương đó, còn cụ thể là ai, ở chỗ nào thì chịu…

Những người bán dao thường ăn mặc tồi tàn, gánh gánh dao làm bếp đi bán rong khắp hang cùng ngõ hẻm, nhưng hầu hết là bán xong và thu tiền ngay… thì có ở nhiều nơi không riêng TQ. Nhưng những người bán dao dạo thường xuất hiện vào lúc chiều tà và thường bán dao xong không lấy tiền ngay mà hẹn tới một thời điểm nào đó mới quay lại thu tiền mới là điều lạ lùng mà có lẽ chỉ nơi này mới có.

Đó là những người bán hàng lạ lùng và bí ẩn, họ thường đưa ra những lời tiên tri rất ngắn gọn và cụ thể, ai tò mò muốn hỏi thêm cũng chẳng thể có câu trả lời nữa…

Họ có khả năng tiên tri nhiều thứ, từ sự tăng giảm của giá cả tiêu dùng tới sự thịnh suy của thời thế, thậm chí tai ương sắp xảy ra… cho những người dân nơi họ đi qua. Sở dĩ họ bí ẩn và kỳ lạ là những tiên tri của họ gần như đều đúng tới 9/10, tuy nhiên họ không phải là những người xem bói dạo, thầy tướng số, tử vi, hay phù thuỷ… mà chỉ đơn giản là đi bán dao… chịu, vậy thôi, lời lãi chưa biết, không cần thu tiền ngay và hành tung bí ẩn, khiến họ trở nên bí ẩn và lạ lùng.

Ban đầu, người ta còn nghi ngờ những người này thuộc giới hắc đạo, ban ngày đi “tăm tia” đợi đêm xuống hành sự trộm cướp, thế nhưng hoàn toàn không phải vậy, chẳng có vụ trộm cướp nào xảy ra.

Một người bạn già của anh T. Tên là S. Z có kể lại, khi còn làm công an tại Chu Châu, Hồ Nam, một lần anh S. Z đã cất công theo dấu một người bán dao dạo này, khi vô tình gặp họ đang bán dao, anh cùng một đồng sự đã bí mật theo dõi người bán dao đó tới vài chục km. Người bán dao đi thong dong trên đường, thỉnh thoảng lắm mới đập hai con dao vào nhau cho phát ra tiếng kêu cùng lời rao, Ai dao bếp nàooo… không nhìn ngang ngó dọc, cũng không sốt ruột khi cả ngày không bán được con dao nào, tới tối họ vào quán ăn, chỉ gọi vài cái bánh bao và xin một ống nước, rồi ra chỗ vắng vẻ hoặc rừng nghỉ đêm, ngồi thiền chứ không nằm ngủ.

Họ thong dong như đang đi du ngoạn chứ không phải là mưu sinh, và hai lần theo dấu họ anh S. Z đều mất dấu họ một cách bí ẩn, như họ đột ngột bốc hơi luôn, một lần qua một khúc cua vắng vẻ, họ gần như biến mất, một lần thì cũng ra tới cổng một ngôi làng, chỉ một con đường vắng chẳng còn thấy bóng dáng họ đâu nữa.

– Có thể chúng tôi đã không tập trung, hoặc là đã nhìn nhầm sang người khác, anh S. Z nói, chứ họ không thể là ma quỷ hay phù thuỷ như lời đồn đại đâu.

“Sở Cẩm” bên đó từng có những hồ sơ về những con người bí ẩn làm nghề bán dao hay những vật dụng làm bếp, làm nông này… theo tôi nghe lỏm được thì họ đơn giản chỉ là những người nghèo khổ lang thang, từ Bắc chí Nam, khắp hang cùng ngõ hẻm, họ không biết chữ và chỉ nhớ láng máng tên và quê quán vì đã phiêu bạt, thậm chí có người bị mù lòa, họ lương thiện và hoàn toàn vô hại với xã hội chỉ lần mò đổi mồ hôi lấy miếng ăn, chẳng có gia đình và vợ con, cũng chẳng có gốc tích cụ thể…

Với gánh dao làm bếp nặng trĩu trên lưng họ đi khắp ngang cùng ngõ hẻm, có lúc rao bán, và nếu người mua nghe thấy mà chạy ra mua dao, thì cuộc mua bán có thể sẽ diễn ra bình thường, là tiền trao, cháo múc… nhưng khi họ không rao bán mà có người lại hỏi mua thì sẽ là câu nói…

– Tôi sẽ bán chịu cho cô, chị, bà, anh… vv!
– Anh không sợ mất tiền sao?
– Không, tôi không sợ…
– Vậy khi nào anh quay lại đây lấy tiền???
– Khi nào con sông này không còn chảy qua đây nữa, tôi sẽ quay lại lấy tiền, và giá lúc đó sẽ tăng gấp năm, hoặc gấp mười lần…

Trời, con sông này cả ngàn năm nay nó chảy qua đây rồi, để nó thay đổi dòng họa có ngàn năm nữa à…

Và người mua nhanh chóng đồng ý.

Hoặc…

– Khi nào dòng sông này có màu đỏ như máu thì tôi sẽ quay lại lấy tiền.
– Khi nào trong làng có con gà mái thứ ba gáy lên thì tôi sẽ quay lại lấy tiền.

…

Vào những năm xa xưa khó khăn, người dân còn nghèo và đời sống khó khăn, nên gần như bất cứ vật dụng gì của họ cũng đều mang khái niệm là “gia tài” nên một con dao làm bếp tốt cũng là một đồ vật giá trị mà chẳng phải ai cũng có như bây giờ…

Người bán dao biết chữ thì chỉ cần ghi địa chỉ người mua cẩn thận vào một cuốn sổ, còn không biết chữ thì họ ghi nhớ trong đầu một cách thần kỳ – điều này tôi từng chứng kiến và nó là sự bí ẩn của bộ não con người, ông trẻ tôi là một thầy thuốc nam, ông không hề biết chữ, nhưng ông nhớ từng bài thuốc bao nhiêu vị thuốc và số lượng, trọng lượng ra sao, tới lúc già ông bảo con cháu ghi lại từng bài thuốc vào 4 cuốn sổ tới hơn 300 trang, với hơn 200 bài thuốc, chẳng thiếu hay thừa một vị thuốc nào, điều đó khiến tôi hoang mang về sự ghi nhớ của bộ não của ông… – những người mù cũng ghi nhớ như vậy.

Và rồi, một người mua chịu được loan báo khắp làng xóm, những người khác cũng kéo tới và mua… chịu, người bán dao vui vẻ bán, trong chốc lát thì sạch bách dao rựa, và người bán dao cũng rời đi.

Một năm rồi hai năm, người ta đã quên chuyện mua chịu con dao, cho tới khi thiên tai ập xuống, ngọn núi đã sạt lở xuống chắn ngang con sông khiến nó đổi dòng, làng mạc phía bên kia trôi theo dòng nước lũ, nhưng bên này vẫn còn nguyên và yên ổn.

Dòng sông Dương Tử đã có thời điểm cạn khô hoặc đỏ rực một màu như máu khiến người dân vô cùng hoang mang lo sợ…

Và gà mái gáy luôn là điềm gở, một con gáy lên vài chục người biết, hai con gáy lên thì cả trăm người biết, tới con thứ ba thì là nỗi khiếp sợ bao trùm lên cả làng cả huyện. Tai họa có khi chưa tới nhưng ai cũng sợ hãi bởi lời nói của người bán dao chịu năm xưa.

Người bán dao năm nào quay lại, người ta kinh sợ mà trả đủ tiền, thậm chí có những người đã chuyển đi không còn ở nơi đó nữa, đã phải quay lại đưa tiền cho người quen để nhờ họ trả cho người bán dao ngày xưa…

Tại sao lại là bán dao mà không phải là bán thứ gì đó đáng giá hơn, khi mà một lãi 5 lãi 10 sau một hai năm?

Những thứ đáng giá thì có thể người dân nghèo không đủ tiền, và nó không phải là thứ công cụ thiết yếu cho cuộc sống thường nhật của họ, và còn một lý do nữa người ta kỵ khi mua hay xin hoặc lấy một con dao của ai đó, tôi xin kể chuyện này ở một bài khác.

…

Ngoài những lời tiên tri về thiên tai hay điềm gở báo, thì còn những tiên tri về thời thế, vận mệnh của đất nước đó, như máu chảy đầu rơi, ly tán hợp tan… mà người bán dao chịu nói ra thì còn những điều khác đôi khi mang những màu sắc dị đoan, không qua kiểm chứng cụ thể nên tôi không muốn kể lại, nhưng với tôi thì nó khá lạ lùng và khó lý giải, vì những người bán dao này không phải là những người “xem bói” dạo hay thầy tướng số tử vi dạo rất nhiều ở TQ.

Những người bán dao chỉ thường tự nói ra điều họa hay phúc cho một ai đó một cách tự nhiên, và họ cũng không nhận sự báo đáp khi người kia tránh được họa tai, hay gặp phúc đức.

…

Có nhiều những mẩu chuyện lượm lặt trên đường theo bước chân tha phương của tôi, tôi không muốn tìm kiếm điều gì mà chỉ đơn giản là sự tò mò, tò mò ở những điều bí ẩn khó lý giải mà nó lại xảy ra, nhiều việc tôi thấy bằng chính con mắt của mình, tuy nhiên tôi chẳng có đủ trình độ hay sự hiểu biết để có thể phân tích hay giải thích được điều gì, chỉ đơn giản là kể lại cho mọi người nghe cho vui, tôi không phải người mê tín nên có thể con mắt nhìn của tôi hơi khác một chút xíu.

Những người bán dao chịu thì nổi tiếng trong dân gian thậm chí trong cả văn học TQ, họ luôn có một thân phận kỳ lạ và bí ẩn, thậm chí có người còn phân tích đó là những bậc thầy về kinh doanh maketting, hoặc nắm bắt về thời cơ đầu tư sinh lời, hoặc là thành viên của “Thiên cơ các” hay là hậu sinh của Quỷ Cốc Tử, một nhân vật bí ẩn và rất giỏi về huyền thuật, tướng số thần bí…